De komende negen maanden staan in het teken van jou en je baby. Voor de meeste vrouwen is het een heerlijke periode. Hoewel zwangerschapskwaaltjes soms vervelend kunnen zijn, kijken de meeste vrouwen uit naar het aanstaande moederschap en genieten ze van het groeiende leven in hun buik.
Natuurlijk moet je er wel aan denken om bepaalde dingen op tijd te regelen. Allereerst is het belangrijk om je aan te melden bij een verloskundige. Een eerste bloedonderzoek wordt bij de eerste afspraak afgenomen om ziektes die gevaarlijk kunnen zijn voor je kindje uit te sluiten. Er wordt besproken of je medicijnen gebruikt die de ontwikkeling van de baby zouden kunnen schaden. En ook roken en alcoholgebruik worden besproken. Voor de ontwikkeling van de baby is het uiteraard het beste om tijdens de zwangerschap niet te roken of alcohol te drinken. De baarmoeder beschermt je kindje namelijk heel goed, maar niet tegen alles. Roken, medicijnen en alcohol kunnen via de navelstreng bij je kindje komen.
Opvang regelen
Vergeet niet dat je al snel moet nadenken over hoe je straks alles wilt gaan regelen als je weer gaat werken. Misschien besluit je een periode thuis te blijven, maar het kan ook zijn dat je direct na je verlof weer aan de slag moet. Je zult dan al snel moeten weten hoe je de opvang van je kindje wilt regelen. Komen opa en oma oppassen, gaat je kindje naar een gastouder of wil je het liever naar een kinderdagverblijf brengen? Als je een gastouder of kinderdagverblijf wilt regelen, dan moet je dat op tijd doen. Vaak zijn er wachtlijsten en dan is het handig om zo snel mogelijk ingeschreven te staan.
Gezond leven is altijd al belangrijk, maar tijdens de zwangerschap ben je ook direct verantwoordelijk voor de gezondheid van je kindje. In deze periode is het dus extra belangrijk om voldoende vitamines binnen te krijgen, voldoende aan beweging te doen, maar ook om voldoende rust te nemen. Luister naar je lichaam, de periode van zwangerschap is voor iedereen anders. De één is juist erg energiek, terwijl de ander veel last heeft van misselijkheid, duizeligheid of vermoeidheid. Regelmatige controle bij de verloskundige is dan ook heel belangrijk, je eigen gezondheid en die van je baby worden daar goed in de gaten gehouden.
De Bevalling
Veel vrouwen die voor het eerst zullen bevallen vragen zich af hoe je het begin van de bevalling herkent. Het meest makkelijke symptomen van de beginnende bevalling zijn natuurlijk het verliezen van de vruchtwater (wanneer je vliezen breken) of verlies van de slijmprop. Echter beginnen de meeste bevallingen met weeën. De baarmoeder trekt zich samen waardoor de baarmoedermond verandert (verstrijken, verweken en ontsluiten).
De ontsluitingsfase
De ontsluiting is simpel gezegd het opengaan van de baarmoedermond. Eerst moet de baarmoedermond verweken voordat het open kan gaan. Vervolgens zal de baarmoedermond met elke wee (contractie) zich een beetje oprekken tot de volledige ontsluiting van 10cm. Bij een volgende bevalling gaat het sneller dan bij de eerste.
Fases van ontsluiting
In het begin van de eerste fase van de ontsluiting zullen de weeën nog onregelmatig zijn. Naarmate de bevalling vordert zullen ze met een regelmaat komen. In het beginfase komen ze nog tussen de 10 minuten en zullen tussen 40-60 seconden aanhouden. De contracties komen in de tweede fase van de ontsluiting vaker, houden langer aan en zullen ook pijnlijker worden. De regelmaat van de weeën varieert tussen de 3 en 4 minuten.
De eerste fase van de ontsluiting is van 0 tot 4 cm, de tweede fasen is van 4 tot 8 cm en de laatste derde fase is van 8 tot 10 cm ontsluiting.In de derde en laatste fase zijn de weeën heel heftig en komen snel achter elkaar, de zwangere moet zich goed concentreren om de weeën op de vangen. Wanneer de ontsluiting 10 is, wordt er van een volledige ontsluiting gesproken en mag de zwangere persen. Hiermee komen we in de volgende stadium van de bevalling namelijk de uitdrijving.
De uitdrijvingsfase
Nadat de ontsltuitingsfase voltooid is en er is een sprake van 10 cm ontsluiting krijgt de zwangere aandrang om te persen. Deze lijkt op de drang bij een toiletbezoek maar is vele male sterker. Zwangere kan niet anders dan actief mee persen, in het geval dat vrouwen deze persweeën moeten opvangen en juist niet mee persen wordt het als zwaarste deel ervaren. Baby wordt door de geboorte kanaal geduwd met 80% van de uitdrijvingskracht (weeën) en 20% actief mee persen van de moeder.
Het kan voorkomen dat er bij een vrouw inknippen noodzakelijk is, dat kan wanneer baby groot is en kan anders moeilijk geboren worden, of als de vrouw anders ongecontroleerd zou scheuren.
De nageboorte
Binnen ongeveer 10 minuten na de bevalling wordt de placenta nog uitgestoten, pas dan is de bevalling afgerond. De geboorte van de placenta kan bespoedigd worden door de injectie met oxytocine. Wanneer de placenta binnen 1 uur na de bevalling nog niet is uitgedreven moet het worden verwijderd door de gynaecoloog. Doordat de placenta een wond achterlaat in de baarmoeder, blijft de vrouw nog vloeien tot enige weken na de bevalling.
Na de bevalling
De tijd na de bevalling is zeer spannend en heftig voor de vrouw. Naast alles wat ze net heeft meegemaakt tijdens de bevalling, moet ze ook wennen aan de nieuwe situatie. Vooral de eerste dagen zijn erg zwaar omdat ze nog veel pijn heeft en heftig kan vloeien, echter geldt het niet voor elke vrouw. Sommige vloeien net als bij de gewone menstruatie. Mocht er besloten worden om borstvoeding te geven dan zal ieder moeder daar ook in het begin veel tijd aan moeten besteden. Niet alleen de baby moet het leren maar ook de moeder, de eerste dagen kunnen de tepels ook heel gevoelig zijn, wat extra vervelend is.
Alles vanaf de geboorte
Na ongeveer negen maanden van verwachtingen en nieuwsgierigheid is het dan eindelijk zo ver. De uitgerekende datum is bijna nooit de datum waarop de geboorte daadwerkelijk begint, maar dat het er aan zit te komen merk je. Alles in huis wordt vaak nog even grondig gepoetst en opgeruimd, de zogenaamde nesteldrang. Ongeveer twee weken voor de bevalling daalt het kindje in en dat voel je heel duidelijk. Iedere beweging van je kindje voel je niet alleen meer in je buik, maar ook in je bekken. Het kan zelfs behoorlijk pijnlijk zijn. Soms verloopt het niet geheel volgens verwachting, ligt het kindje in stuitligging of komen de weeën te laat op gang en dan moet de verloskundige of gynaecoloog besluiten om de baby te laten komen met behulp van een keizersnede. Ook kan het zijn dat je graag thuis wilde bevallen, maar dat je uiteindelijk toch naar het ziekenhuis moet. Deze dingen kunnen allemaal even tegenvallen. Je verwacht en hoopt op een bepaalde bevalling, maar helaas heb je die keuze niet altijd zelf in de hand.
Genieten van je zwangerschapsverlof
Maar of je nu uiteindelijk bevalt met een keizersnede, in het ziekenhuis, thuis tussen de verhuisdozen of ergens anders op een onverwachte plek, het is altijd weer een groot wonder. Dat levende wezentje uit je buik, waar je al die negen maanden al een band mee opgebouwd hebt, komt nu uit je buik en kun je in handen nemen en aanschouwen. Het is altijd een heel emotioneel moment, alle spanning van de bevalling komen los wanneer je je eigen kindje ineens in handen hebt. Pijn is snel vergeten en het gevoel van onvoorwaardelijke liefde is nooit zo sterk geweest. Veel moeders kunnen dan ook dagen of wekenlang verliefd naar hun kindje kijken. Het gevoel van blijdschap dat je ervaart is onbeschrijflijk. En het leuke is dat iedereen met je mee leeft en het met je mee viert.
Neem tijdens je zwangerschapsverlof dus ook echt de tijd om met en van je kindje te genieten. Stort je niet direct in allerlei verplichtingen zoals kraamvisite of huishouden, maar geef je lichaam de tijd om te herstellen en genoeg tijd samen door te brengen. Vergeet niet de geboorte binnen drie werkdagen aan te geven bij de gemeente. In principe doet de vader aangifte van de geboorte, als de vader geen aangifte kan doen dan kan iemand anders die bij de geboorte aanwezig was de aangifte doen.
Kraamzorg na de bevalling
Na de bevalling is je kindje er ineens en ben je zomaar moeder. In het begin kun je als kersverse moeder nog onzeker zijn of je alles wel goed doet. Gelukkig krijg je tijdens de eerste week ondersteuning van een kraamverzorgster. Zij helpt je iedere dag een stukje verder op weg. Als je thuis bent bevallen, zal zij er zo snel mogelijk na de geboorte zijn. Ze zal ervoor zorgen dat niet alleen de baby maar ook jijzelf in de gaten gehouden wordt. Je lichaam heeft hard moeten werken voor de bevalling en heeft rust nodig. De temperatuur van jou en je baby wordt iedere dag even opgenomen. Zij zal in de gaten houden of eventuele hechtingen goed helen en of de baarmoeder weer goed samentrekt. Heb je gekozen voor borstvoeding, dan zal zij je daarover advies geven en helpen bij problemen.
Het melden van bij een kraamzorginstelling doe je het beste rond de 12e week. Je verloskundige zal je adviseren. De kraamzorg is opgenomen in de basiszorgverzekering. Dan is het afhankelijk van je aanvullende verzekering of je recht hebt op meer uren. Wettelijk heb je recht op 24 uur en maximaal 80 uur, dit wordt verspreid over 7 of 8 dagen. Check je polisvoorwaarden waar je recht op hebt. Standaard krijg je 49 uur als je borstvoeding geeft en 45 uur als je flesvoeding geeft. Maximaal kun je 10 dagen kraamzorg krijgen maar dit zal dan op indicatie van de verloskundige zijn. Het aantal uren waar je recht op hebt, is exclusief partusassistentie. Dit is een belangrijk onderdeel van de kraamzorg. Volgens het LIP krijgt het kraamgezin tot 2 uur na de geboorte van de placenta alles als partus uren vergoed. Daarna worden het kraamzorguren.
Natuurlijk helpt zij je ook bij de verzorging van de baby. Zij zal je uitleggen hoe je de navelstreng moet schoonmaken, hoe je de baby het beste kunt wassen en hoe je je kindje het makkelijkst kunt aankleden. Ook houdt zij in de gaten of de baby voldoende drinkt en of de ontlasting en urine goed op gang komen. De kraamverzorgster zal zoveel mogelijk informatie en kennis aan je overdragen, zodat je na een week ook echt het gevoel hebt dat je het alleen kunt.
Kraamtijd
Gelukkig zal de eerste dagen een kraamverzorgster aanwezig zijn voor een paar uurtjes per dag (afhankelijk van wat er is gekozen). Zij geeft veel handige tips en adviezen en kan een jonge moeder helpen en begeleiden waar nodig. Het is de bedoeling om in de kraamperiode veel te rusten en vooral genieten van de baby. De kraamverzorgende zal 7 tot 8 dagen komen helpen en sluit ze dan de kraam periode af, als goed is zijn de jonge moeders dan ook al meer opgeknapt en kunnen zelf veel meer.
Rond 6 weken na de bevalling komt voor de laatste keer nog de verloskundige langs om de moeder te onderzoeken of alles goed is genezen van de bevalling. Deze onderzoek vindt vaak plaats thuis, maar het kan ook zijn dat de verloskundige liever heeft om deze bij de praktijk te doen. Mocht de vrouw onder controle zijn geweest bij de gynaecoloog, dan zal de controle toch gedaan worden door de verloskundige.
Consultatiebureau
Uiteraard kun je daarna altijd met vragen en problemen terecht bij het consultatiebureau. Zij zorgen voor de vervolgbegeleiding. Je kindje wordt hier regelmatig gewogen, eventuele vaccinaties worden hier gegeven en je krijgt advies over de ontwikkeling en verzorging van je kindje. Zo kun je in ieder geval met een gerust hart samen de toekomst tegemoet.
